بررسی و نقد مبانی معرفت‌شناختی رویکرد پست مدرن به مدیریت آموزشی

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسنده

معاونت پژوهش

10.22034/em4.2023.100275.1020

چکیده

در دوران معاصر جریان‌های مختلف فکری وجود دارد که عرصه‌های مختلف زندگی بشر را تحت تأثیر قرار داده است. شاید بتوان گفت از جریان‌های فکری که در این دوران، بیشترین شهرت و تأثیرگذاری را در حوزه‌های مختلف، از جمله در حوزة مدیریت آموزشی داشته، پست مدرنیسم است. این اندیشه که در اواخر نیمه اول قرن بیستم در غرب مطرح شد، رویکرد انتقادی به مدرنیسم غربی دارد و مدعی نجات جامعه بشری، بخصوص کشورهای غربی، از به بن بست مدرنیسم است.
جریان پست‌مدرنیسم چون در عصر انفجار اطلاعات ظهور کرد، در غرب محدود نماند و بسرعت در بسیاری از نقاط جهان، از جمله کشورهای اسلامی، نفوذ کرده است. بگونه‌ای که امروزه نه تنها در محافل آکادمیک، بلکه در عرصه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، هنری و غیره، نظریات پست مدرن به صورت جدی مطرح است. با این وجود، پست مدرنیسم یک مکتب فکری نظام‌مند نیست که بتوان به صورت دقیق و قاطع چارچوب فکری و مبانی نظری آن‌را سامان مند بیان نمود. بلکه آن‌گونه که طبع این جنبش نیز اقتضا دارد، دائم چهره عوض می‌کند و در آن گرایش‌های مختلف وجود دارد. از این‌رو هم در تعریف پست مدرنیسم و رابطة آن با مدرنیسم، هم در تعیین دقیق شاخه‌ها و پیش‌گامان آن و هم در استخراج مبانی نظری، از جمله مبانی معرفت‌شناختی این اندیشه، اختلاف نظر وجود دارد.
در این نوشتار که با روش توصیفی – تحلیلی انجام شده و اطلاعات آن با شیوه‌ی استنادی و کتابخانه‌ای به دست آمده است، ابتداء چیستی پست‌مدرنیسم و رابطة آن با مدرنیسم به صورت مختصر مورد مداقه قرار گرفته و سپس با اغماض از تفاوت‌ها و اختلاف‌نظرهای فرعی که میان شاخه‌های پست مدرن وجود دارد، مهمترین مبانی معرفت‌شناختی مدیریت آموزشی پست مدرن تبیین و آنگاه با روش تحلیل محتوا مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.