شکل‌گیری، تغییر و تثبیت نگرش در تعلیمات دینی

چکیده
یکی از دغدغه‌های اصلی جریان تعلیم و تربیت در کشور ما، همواره موضوع ایجاد و شکل‌دهی باورها و رفتارهای دینی بوده است. به همین دلیل از آغاز تأسیس نظام معارف کشور، همواره بخش وسیعی از بودجه و تلاش متصدیان این نظام، مسئله تربیت دینی بوده است. این در حالی است که مرور جریان تاریخی و شاهدۀ وضعیت امروز کشور، نشان می‌دهد که هرچه تلاش‌ها در این زمینه بیشتر بوده، کمتر نتیجۀ مثبت داشته است. لذا به‌طور طبیعی سؤال مهمی قابل‌طرح است که علت ناکامی این‌همه تلاش‌ چیست یا چرا نظام معارف و تحصیلات عالی ما موفقیت چندانی در این زمینه نداشته‌ است؟ هدف این مقاله ک با روش تحلیلی توصیفی تدوین شده، این است که با مرور آثار و نتایج تحقیقات انجام شده در مورد تربیت دینی، به سؤال مزبور در حد ظرفیت یک مقاله پاسخ داده شود.
یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که یکی از عوامل این ناکامی، عدم توجه به بنیادهای تعیین کنندۀ رفتار و خصوصیات روان‌شناختی انسان است. رفتار و خصوصیات روان‌شناختی انسان معمولاً تحت تأثیر نگرش‌هایی است که به‌صورت خصوصیات ذهنی حاصل از تجربیات زندگی، شکل می‌گیرد و در تعاملات روزمره تبارز می‌یابد. این شکل‌گیری غالباً خارج از اختیار افراد به وجود می‌آید و از عوامل اثرگذاری که غالبان خارج از اختیار انسان است، اثرپذیری دارد. لذا بعد از بحث در مورد مسائل اساسی رفتار و نگرش‌های انسان، توصیه شده است که برای موفقیت جریان تعلیم و تربیت دینی، باید به بنیادهای مؤثر شکل‌گیری، تغییر و تثبیت نگرش‌های دینی توجه شود و به‌جای مقصر دانستن متعلمان و محصلان، مشکلات در خود نظام تعلیم و تربیت جستجو شود.
کلیدواژه‌ها: تعلیمات دینی، نظام آموزشی، نگرش، شکل‌گیری نگرش، تغییر نگرش، تثبیت نگرش