میزان درگیری کتاب دری صنف سوم و چهارم افغانستان با مهارت‎های سواد خواندن بر اساس مطالعه بین المللی پرلز(PIRLS)

پژوهش حاضر می کوشد تا میزان درگیری کتاب های دری صنف سوم و چهارم افغانستان با فرایندهای درک مطلب را براساس مطالعه پرلز مورد بررسی قرار دهد. جامعه تحقیق عبارت است از محتوای کتاب های دری صنف سوم وچهارم ابتدایی که منطبق بر مطالعه پرلز، دانش آموزان محدوده سنی 9 سال را در بر می‎گیرد. از این کتاب‎ها بخش‎های «جمله‎ها» و «نوشتن ابتکاری» از کتاب دری سوم و «بخوان و بنویس»، «بگو و بشنو» و «به دوستانت بگو» از کتاب دری چهارم؛ بعنوان جامعه مورد مطالعه قرار گرفته . روش پژوهش، تحلیل محتوا است و ابزار گردآوری اطلاعات، جداول مقوله بندی بوده که بر اساس چهار مهارت اصلی درک مطلب در مطالعه پرلز تنظیم شد. این مهارت‎ها عبارتند از: 1. تمرکز و بازیابی اطلاعاتی که به طور صریح در متن بیان شده‎اند؛ 2. نتیجه گیری مستقیم؛ 3. تفسیر و تکمیل ایده‎ها و اطلاعات؛ 4. بررسی و ارزشیابی محتوای زبان و عناصر مربوط به متن. نتایج پژوهش نشان داد میزان درگیری محتوای کتاب دری صنف سوم و چهارم با مهارت‎های اصلی درک مطلب، براساس مطالعه پرلز متفاوت است؛ یعنی کتاب دری صنف سوم بیشترین تاکید بر فرایند «بررسی و ارزشیابی محتوا» و کمترین تاکید بر فرایندهای «تمرکز و بازیابی اطلاعات »، «نتیجه گیری مستقیم» و «تفسیر و ترکیب اطلاعات» بوده. در کتاب دری چهارم نیز بیشترین تاکید بر فرایند «بررسی و ارزشیابی محتوا» و کمترین تاکید بر فرایند «تفسیر و ترکیب اطلاعات» بوده است. علاوه بر این میزان درگیری بخش‎های گوناگون کتاب دری سوم و چهارم با مهارت‎های اصلی درک مطلب براساس مطالعه پرلز نیز متفاوت است. همچنین فرایندهای «تمرکز و بازیابی اطلاعات »، «نتیجه گیری مستقیم» و «تفسیر و ترکیب اطلاعات» در کتاب دری چهارم بیشتر از کتاب دری سوم بوده و تنها فرایند تاکید بر «بررسی و ارزشیابی محتوا» در کتاب دری سوم بیشتر از کتاب دری چهارم است.